Đây là một trong những nhiệm vụ chủ chốt của Ban quản lý di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc. Từ khi mới thành lập (1994), mặc dù biên chế thiếu, đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu, tuyên truyền còn non trẻ, nhưng đơn vị đã đặc biệt quan tâm đào tạo, xây dựng đội ngũ và tổ chức thực hiện công tác nghiên cứu, tuyên truyền phát huy tác dụng di tích.
Năm 2007, phòng nghiệp vụ và kinh doanh dịch vụ được thành lập, gồm 13 thành viên, 100% trình độ đại học.
Năm 2015, Phòng Nghiệp vụ và kinh doanh dịch vụ tách thành 2 phòng: Nghiệp vụ và Du lịch – Dịch vụ. Từ đó đến nay, công tác nghiên cứu tuyên truyền ngày càng được nâng cao.
Kết quả hoạt động nghiên cứu, tuyên truyền:
– Đơn vị đã tập hợp tư liệu điều tra, nghiên cứu về di tích và danh nhân Côn Sơn – Kiếp Bạc phục vụ công tác tuyên truyền và phát huy giá trị di tích.
– Tham gia hoàn thiện, trình Hồ sơ đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc lên UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Hiện hồ sơ đề cử đã được Ủy ban UNESCO Việt Nam đệ trình lên tổ chức Văn hóa, giáo dục UNESCO của Liên hợp quốc phê duyệt. Dự kiến, quý I năm 2025, Hồ sơ sẽ được thông qua.
– Tham gia các cuộc hội thảo, hội nghị, khảo sát giá trị địa chất, địa mạo, giá trị văn hóa khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai và các di tích trên địa bàn thành phố Chí Linh phục vụ công tác hoàn thiện hồ sơ di sản đề cử. Tổ chức trưng bày, tuyên truyền, quảng bá giá trị hệ thống di tích đề cử, khẳng định giá trị nổi bật toàn cầu của các di tích, thu hút sự quan tâm, ủng hộ của mọi tầng lớp xã hội trong, ngoài nước.
– Hoàn thiện Hồ sơ bảo vật quốc gia đối với bộ tượng tam thế Phật chùa Côn Sơn, ngày 18/01/2024 đã được Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 73/QĐ-TTg về việc công nhận bảo vật quốc gia (Đợt 12). Hoàn thiện nội dung 02 đầu sách giới thiệu về khu di tích để xuất bản.
– Xây dựng kế hoạch, kịch bản của lễ hội truyền thống mùa Xuân và lễ hội mùa Thu hàng năm. Xây dựng kế hoạch Bảo tàng Trần Hưng Đạo tại Kiếp Bạc.
– Tích cực tham gia các Hội nghị, Hội thảo chuyên đề của các Bộ ngành và đơn vị, địa phương liên quan, tham mưu và xây dựng tốt kế hoạch quản lý, bảo tồn, tu bổ, phát huy giá trị di tích.
– Quản lý, duy trì trang Website của cơ quan, thường xuyên cập nhật thông tin về các sự kiện hoạt động của cơ quan, đặc biệt chú trọng cập nhật các sự kiện lớn của đơn vị trước, trong và sau các kỳ lễ hội.
– Phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, Truyền hình Hải Dương, các kênh truyền hình trung ương và địa phương xây dựng các phóng sự, phim truyền hình về danh nhân, di tích, lễ hội Côn Sơn- Kiếp Bạc và về quá trình hoàn thiện hồ sơ “Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc” trình UNESCO công nhận là di sản thế giới. Công tác nghiên cứu, tuyên truyền được thực hiện tốt, đồng bộ. Các nhà nghiên cứu, các phương tiện truyền thông đều đánh giá cao giá trị quần thể di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc. Các nội dung tuyên truyền đã tạo hiệu ứng tốt, nhân dân hiểu hơn về di tích và đã khẳng định, làm nổi bật được giá trị toàn cầu của khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trong tiến trình được công nhận là Di sản thế giới.
Công tác nghiên cứu, sưu tầm tài liệu và tuyên truyền giới thiệu phát huy tác dụng di tích ở khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc từng bước đáp ứng nhu cầu tham quan, nghiên cứu và học tập của các tầng lớp nhân dân.