Lễ tế trời đất trên ngũ Nhạc linh từ là nghi lễ đặc trưng trong lễ hội mùa xuân Côn Sơn nhằm kính cáo với trời đất mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an.
Theo truyền thuyết dân gian, núi Ngũ Nhạc là vùng đất phúc mà các thần tiên ngự trị, thưởng ngoạn phong cảnh kỳ tuyệt ở chốn trần gian. Đây là năm ngọn núi thiêng tượng trưng cho năm phương (tứ phương và trung phương) mỗi phương ứng với một hành (Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ). Vì thế, trên mỗi đỉnh của Ngũ Nhạc đều có một nơi thờ các thần tự nhiên là Ngũ Phương Ngũ Lão quân: Thanh Đế ở phương Đông, Bạch Đế ở phương Tây, Xích Đế ở phương Nam, Hắc Đế ở phương Bắc và Hoàng Đế ở Trung ương (trung tâm). 5 miếu mang những chức năng quản việc cát, hung, hoạ, phúc, thống lĩnh muôn loài và chủ quản cây cối, núi rừng, khe vực. Vì thế, trong tín ngưỡng dân gian tế trời đất tại Ngũ Nhạc để cầu phúc, tránh hoạ, mong cho mùa màng phong đăng hoà cốc, quốc thái, dân an.
Hàng năm, lễ tế trời đất trên núi Ngũ Nhạc diễn ra vào sáng ngày 17 tháng giêng tại Trung Nhạc miếu. Đây là nghi lễ cổ truyền do dân làng An Mô (xã Lê Lợi) thực hiện, trải qua thời gian nghi lễ này đã thất truyền và đã không còn được tổ chức thường xuyên.
Toàn cảnh lễ tế trên núi Ngũ Nhạc
Từ năm 2008, thực hiện nội dung đề án nâng cấp lễ hội Côn Sơn – Kiếp Bạc giai đoạn (2006 – 2010). Ban tổ chức đã nghiên cứu, phục dựng hoàn chỉnh nghi lễ tế trời đất trên núi Ngũ Nhạc và đưa vào chương trình tổ chức thường niên trong kì lễ hội mùa xuân Côn Sơn.
Tham gia buổi lễ có đại diện lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Hải Dương cùng đông đảo nhân dân địa phương, du khách thập phương. Nghi lễ do các pháp sư thực hiện. Trước khi tiến hành các nghi thức ở Trung miếu, đoàn đại biểu cùng các tầng lớp nhân dân, du khách thập phương lên dâng hương tại Miếu sơn thần và dâng hương, cúng ngũ phương tại Bắc Nhạc miếu.
Lãnh đạo UBND Tỉnh phát ngũ cốc cho các Sở, Ban, Ngành và nhân dân
Tại Trung cung, nơi tiến hành các nghi thức chính thức của Lễ tế trời đất. Vị đại diện cho Hội đồng trị sự TW giáo hội Phật giáo Việt Nam, Giáo hội Phật giáo tỉnh Hải Dương cùng Chư tôn thiền đức thực hiện các nghi thức và chủ trì việc hành lễ; ngưỡng cầu trời phật, thần linh, tiên thánh lưu phúc lưu ân, phù hộ cho tứ hải thanh bình, các quốc gia thịnh vượng, cầu cho quốc thái dân an, biên cương Tổ quốc vững chãi, hải phận trường an, phong điều vũ thuận. Các thành viên trong đoàn cùng toàn thể nhân dân thành kính dâng hương cầu mong đất nước Việt Nam: nhân khang vật thịnh, mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt… Sau khi các nghi thức tế lễ kết thúc, các đồng chí lãnh đạo tỉnh tặng ngũ cốc cho đại diện cho các ngành, đoàn thể; lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố cùng toàn thể mọi người có mặt. Với ý nghĩa, từ 5 loại hạt giống (ngô, lúa, đỗ, lạc, kê) đã hấp thụ tinh hoa của trời đất và khí thiêng sông núi, các đại biểu cùng mọi người mang về gieo trồng, nhân giống cho toàn thể nhân dân. Đây là nét đặc biệt mang ý nghĩa sâu sắc của Lễ tế trời đất trên Ngũ Nhạc Linh từ ở Hải Dương và của Lễ hội truyền thống mùa xuân Côn Sơn