Chùa Nhẫm Dương (phường Nhị Chiểu) là ngôi chùa đặc biệt, nơi hội tụ cả giá trị tâm linh và khảo cổ hiếm có. Đây là một trong 5 di tích thuộc quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc vừa được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới.
Ngôi chùa ẩn mình giữa bạt ngàn cây cối xanh tươi quanh năm cùng một quần thể hang động kỳ thú hiếm có. Ảnh THÀNH CHUNG
Cổ tự giữa non xanh
Theo sử liệu, chùa được khởi dựng từ thời Trần với tên gọi là Thánh Quang Tự thuộc thiền phái Trúc Lâm. Ngôi chùa ẩn mình giữa bạt ngàn cây cối xanh tươi quanh năm cùng quần thể hang động kỳ thú hiếm có. Đến thế kỷ 17, chùa trở thành chốn tổ phái Tào Động Việt Nam do thiền sư Thủy Nguyệt trụ trì. Nổi bật nhất trong số các hang động trong chùa Nhẫm Dương là động Thánh Hóa, nơi thiền sư Thủy Nguyệt viên tịch.
Trong kháng chiến, nơi đây từng là căn cứ cách mạng, cất giấu vũ khí, lương thực. Sau chiến tranh, Phật tử, nhân dân nhiều lần dựng lại chùa và tới năm 1996 dưới sự vận động của ni sư Thích Diệu Mơ, ngôi cổ tự có được diện mạo khang trang như hiện nay.
Hiện, chùa được xây dựng theo kiến trúc chữ Công truyền thống, với 5 gian tiền đường, hậu cung, nhà thờ tổ, vườn tháp, vườn mộ. Không gian chùa được bao bọc bởi núi đá, hang động, phủ xanh bởi gần 250 loài thực vật. Tới đây, du khách có thể bắt gặp đàn khỉ hơn 30 con sống trong khuôn viên – hình ảnh hiếm có tại các ngôi chùa Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Liên, người dân phường Nhị Chiểu thường xuyên tham gia công quả, chia sẻ: “Đến chùa Nhẫm Dương, tôi thấy lòng mình nhẹ nhõm, thanh thản. Người dân nơi đây luôn tự hào vì được góp phần giữ gìn ngôi chùa, không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là di sản quý cho con cháu mai sau”.
Chạm vào kho tàng khảo cổ
Bộ sưu tầm tiền cổ được tìm thấy tại chùa Nhẫm Dương. Ảnh THÀNH CHUNG
Điểm đặc biệt khiến chùa Nhẫm Dương khác biệt với nhiều ngôi chùa khác chính là giá trị khảo cổ độc đáo. Ngôi chùa hiện lưu giữ hàng nghìn hiện vật có niên đại kéo dài từ hậu kỳ Cánh Tân (khoảng 50.000 năm trước) đến thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn.
Tại động Thánh Hóa, các nhà khảo cổ từng phát hiện 471 mẫu hóa thạch xương và răng của người, động vật. Ngoài ra, nhiều công cụ lao động, vũ khí, đồ trang sức bằng đá, đồng – trong đó nhiều hiện vật khắc hình người múa, hươu nai, chó săn, mang đậm dấu ấn văn hóa Đông Sơn cũng được tìm thấy ở đây. Những hiện vật này cho thấy cư dân Kinh Môn xưa đã biết trồng lúa nước, săn bắn, chế tác công cụ, thậm chí có cả sinh hoạt tín ngưỡng và âm nhạc.
Không chỉ vậy, bộ sưu tập tiền cổ với 728 đồng tiền của Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Lào cùng hơn 700 hiện vật gốm sứ từ thế kỷ I đến thế kỷ 20 biến chùa Nhẫm Dương thành “kho lưu trữ lịch sử” quý giá.
Ngày nay, chùa Nhẫm Dương là điểm đến hấp dẫn cả khách hành hương và du khách ưa khám phá. Lễ hội thường niên diễn ra từ mồng 5 đến mồng 7 tháng 3 âm lịch, với nghi lễ rước nước, dâng hương, cầu quốc thái dân an và nhiều hoạt động vui hội, thu hút đông đảo người dân, Phật tử.
Không chỉ tìm thấy sự tĩnh tại nơi cửa Phật, du khách có cơ hội ngược dòng thời gian, khám phá những dấu tích khảo cổ quý hiếm, từ đó hiểu hơn về dấu ấn, quá trình phát triển của con người trên mảnh đất này.
Ông Bùi Xuân Lộc, Bí thư Đảng ủy phường Nhị Chiểu, khẳng định: Chính quyền địa phương xác định chùa Nhẫm Dương không chỉ là chốn tâm linh, mà là di chỉ khảo cổ đặc biệt của cả nước. Chính quyền và nhân dân địa phương luôn nỗ lực bảo vệ, kết hợp phát huy giá trị di sản để phục vụ phát triển du lịch bền vững, trở thành điểm dừng chân lý tưởng trên bản đồ du lịch tâm linh – văn hóa của cả nước.
Nguồn: baohaiphong.vn