Khắc ghi lời dạy thiêng liêng của Bác, 60 năm qua, cán bộ, nhân dân tỉnh Hải Dương đã tu bổ, tôn tạo, xây dựng khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trở thành danh thắng nổi tiếng.
Bác Hồ đọc bia “Côn Sơn Tư Phúc Tự bi”
Tại thời điểm này, Côn Sơn – Kiếp Bạc đang chuẩn bị vào hội mùa xuân.
Di nguyện thiêng liêng
Sinh thời, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác vẫn dành tình cảm đặc biệt cho nhân dân Hải Dương. Người đã 5 lần về thăm tỉnh Hải Dương, làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nói chuyện với cán bộ, bộ đội, các tầng lớp nhân dân thị xã Hải Dương và các huyện Nam Sách, Ninh Giang, Chí Linh.
Ngày 15/2/1965, Bác Hồ thăm di tích và danh thắng Côn Sơn, huyện Chí Linh như tìm về sức mạnh của cội nguồn dân tộc. Sau khi thắp hương ở chùa và Tổ đường, Bác dừng lại bên tấm bia “Côn Sơn Tư Phúc tự bi”.
Bác vừa dịch, vừa giảng giải cho anh em trong đoàn hiểu về nội dung của tấm bia. Bác cùng cả đoàn lên núi Côn Sơn thăm phong cảnh Thanh Hư động và Thạch Bàn, nơi Nguyễn Trãi thường ngồi đọc sách, làm thơ và suy tư việc nước. Bác nói chuyện với cán bộ, nhân dân địa phương và tăng ni trong chùa. Người căn dặn: “Cán bộ và nhân dân phải bảo vệ tốt di tích lịch sử, trồng nhiều cây để Côn Sơn trở thành tùng lâm đẹp đẽ”.
Khắc ghi lời dạy của Người, 60 năm qua, cán bộ, nhân dân Hải Dương đã có những việc làm thiết thực để tu bổ, tôn tạo, xây dựng khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc trở thành danh thắng nổi tiếng trong và ngoài nước.
Từ năm 1994-2000, tỉnh Hải Dương đã quan tâm trùng tu nhiều hạng mục ở Côn Sơn: tòa tiền đường, thiêu hương, thượng điện, nhà tổ, tháp Huyền Quang, gác chuông, giếng Ngọc, đường lên Thanh Hư Động, nền nhà Nguyễn Trãi, Thạch Bàn, Bàn Cờ Tiên với trên 600 bậc đá dài gần 2,5 km… Ở Kiếp Bạc, trên 1.500 m² sân đền, giếng Mắt Rồng, 2 nhà thành các, 2 dãy giải vũ, tòa trung từ, hậu cung, tiền tế… cũng được trùng tu. Tỉnh quan tâm xây dựng lại kết cấu hạ tầng, mở rộng không gian di tích.
Năm 2000, đền thờ danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi, đền thờ Trần Nguyên Đán, nhà bia trên nền nhà cũ Nguyễn Trãi, Thạch Bàn, đường lên núi Ngũ Nhạc, nhà tả hữu, hành lang chùa Côn Sơn… cũng được xây dựng. Tiếp đó là phục hồi các công trình đã bị thiên nhiên, chiến tranh tàn phá như cầu Thấu Ngọc, Thanh Hư Động ở Côn Sơn; đền Nam Tào, đền Bắc Đẩu ở Kiếp Bạc…
Tháng 6/2013, dự án tu bổ, tôn tạo đền Kiếp Bạc với 12 hạng mục công trình, chia thành 2 giai đoạn, tổng mức đầu tư trên 77 tỷ đồng đã được triển khai. Lễ hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2014 đánh dấu sự kiện đúc 18 pho tượng La Hán.
Từ năm 2015 đến nay, Hải Dương đã trùng tu tòa Cửu phẩm Liên hoa và nhà tổ tại chùa Côn Sơn, phục dựng lầu thờ Đức Phật Quán Thế Âm bồ tát, tả hữu hành lang chùa Côn Sơn, triển khai phục hồi suối Côn Sơn…
Chốn tùng lâm đẹp đẽ
Côn Sơn giờ đã trở thành chốn tùng lâm đẹp đẽ
Côn Sơn nay càng trở nên đẹp đẽ với kiến trúc, thiên nhiên dung hòa. Đây là công sức của bao thế hệ. Từ năm 1960, Côn Sơn là di tích cấp quốc gia được xếp hạng ngay đợt đầu, đến năm 2012 trở thành di tích quốc gia đặc biệt. Năm 2010, khu di tích đã được Thủ tướng Chính phủ ký phê duyệt quy hoạch tổng thể, vẫn gồm hệ thống di tích và cảnh quan môi trường. Các vùng như núi Côn Sơn, am Bạch Vân, hồ Côn Sơn, chùa Côn Sơn, núi Ngũ Nhạc là vùng lõi, vùng đỏ. Rừng Côn Sơn được xác định rất quan trọng, gắn bó mật thiết và không thể tách rời, trực tiếp tạo cảnh quan, không gian cho toàn bộ khu di tích. Từ thập kỷ 70 của thế kỷ XX, vườn thực vật Côn Sơn được xây dựng, quy tụ hơn 600 loại gen cây của toàn quốc, được coi là vườn bảo vệ các loài gen quý trong cả nước.
Từ cuối thập niên 70, đầu thập niên 80, rừng trúc, rừng tùng, thảm thực vật bị tàn phá hoàn toàn, chỉ còn lại ít cây thông. Nhiều năm qua, việc bảo vệ, cải tạo, trồng rừng ở đây được đặc biệt quan tâm, nhất là vào Tết trồng cây mùa xuân hằng năm.
Việc phục hồi rừng khu di tích Côn Sơn không chỉ làm sống lại những cánh rừng tự nhiên mà còn gắn rừng với khu di tích, danh lam thắng cảnh bậc nhất quốc gia, bảo đảm các giá trị về lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng. Việc phục hồi bắt buộc phải giữ được những loài cây ưu thế, đặc trưng đã gắn liền với lịch sử khu di tích, đã được sử sách, thơ văn ghi chép, đó là thông, tùng, trúc, mai, tre và thảm thực vật gồm hàng trăm cây hương liệu, cây thuốc quý…
Từng cánh rừng lần lượt xanh, chim muông trở về trú ngụ. Bây giờ về với Côn Sơn, du khách không chỉ được chiêm bái các công trình Phật giáo, tìm hiểu về các danh nhân, hiền sĩ, lịch sử của khu di tích mà còn được đắm mình vào không gian xanh ngút ngàn. Theo Ban Quản lý rừng Hải Dương, hiện khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc có khoảng 1.500 ha rừng, trong đó có khoảng 600 ha rừng thông già, phần còn lại là rừng trồng mới. Rừng được bảo tồn và phục hồi tích cực, diện tích trồng bổ sung đạt từ 10-20 ha mỗi năm…
Nguồn: baohaiduong.vn